​

De woonbonus werd in 2005 in het leven geroepen om iedereen de mogelijkheid te geven een eigen (en enige) woning te kopen, te bouwen of te renoveren. De 'oude' woonbonus biedt mensen die een hypothecaire lening afsluiten, de volgende voordelen:

• De lener geniet per persoon 2.280 euro fiscale voordelen;
• Dat bedrag wordt de eerste tien jaar van de lening verhoogd met 760 euro;
• Hier komt nog 80 euro bij indien er minstens drie kinderen ten laste zijn;
• Het belastingvoordeel ligt tussen 25 à 45 procent, afhankelijk van het inkomen van de belastingplichtige.

Concreet houdt dat in dat een alleenstaande tot 3.120 euro kan aftrekken, terwijl dit bedrag voor een koppel tot 6.240 euro kan oplopen.

Niet het gewenste effect

Een studie van de KU Leuven in juni 2014 legde echter de vinger op de wonde: de woonbonus scoorde absoluut niet het gewenste effect, integendeel zelfs.

Het onderzoek toonde aan dat - in plaats van woningen betaalbaarder te maken - de woonbonus de prijs van een eengezinswoning naar omhoog dreef. Gezinnen rekenden immers op de woonbonus en namen dat bedrag mee op in hun besteedbare budget voor een woning, waardoor de huizenprijzen tot 28 procent duurder werden. Daarmee druiste de woonbonus in tegen haar belangrijkste doelstelling: wonen betaalbaar maken. 

Een ander groot nadeel van de woonbonus was dat 72 procent van het belastingvoordeel bij de hoogste 40 procent inkomens terechtkwam. Op die manier versterkte de woonbonus de bestaande inkomensongelijkheid nog meer, terwijl het net de bedoeling was ook minder gegoeden de kans te geven een eigendom te verwerven...

Wat verandert er?

Ten eerste wordt de fiscale aftrekbaarheid naar een forfaitair niveau teruggebracht, namelijk 40 procent voor iedereen. Dat houdt in dat vooral de hogere inkomens minder fiscaal voordeel zullen kunnen genieten op hun hypothecaire lening.

Daarnaast daalt ook het bedrag van de woonbonus zelf. De eerste tien jaar ontvang je nog maximaal 2.280 euro per persoon, na die 10 jaar vermindert dat zelfs tot maximaal 1.520 euro per persoon.

De gevolgen?

De Tijd raadpleegde een panel van 16 experts, dat tot de volgende slotsom kwam:

Begin 2015 verwacht men een minder actieve woningmarkt. Een aantal kandidaat-kopers zal zich immers haasten om in 2014 toch nog van de oude woonbonus te genieten. Het panel meent dat de terugval in 2015 al bij zal meevallen:

• -0,4 procentpunt op bouwgronden
• -1,1 procentpunten op villa's
• -1,6 procentpunten op appartementen
• -1,7 procentpunten op woonhuizen

Dat effect zou de jaren nadien afzwakken. Op een termijn van vijf jaar schatten ze het cumulatieve effect op respectievelijk:

• -0,3 procentpunt voor bouwgronden
• -3,2 procentpunten voor villa's
• -3,6 procentpunten voor appartementen
• -4,2 procentpunten voor woonhuizen

Beeld: http://www.freeimages.com/