Bij de financiële crash van 2008 in de Londense City, zijn we ternauwernood aan een ramp ontsnapt. Maar amper zeven jaar later stevenen we alweer op dezelfde catastrofe af.

Dat stelt de Nederlandse journalist Joris Luyendijk in zijn boek 'Dit kan niet waar zijn. Onder bankiers". Het boek is een neerslag van de twee jaar die Luyendijk in de Londense City doorbracht - het financiële centrum van Europa. Interessant aan zijn relaas is dat Luyendijk geen econoom is, maar een antropoloog en dus vanuit een heel ander standpunt kijkt naar de gang van zaken.

Zijn belangrijkste conclusie? Bankiers zijn geen monsters, maar zitten in een monsterlijk model. Dat systeem werkt met 'perverse prikkels', waarbij men wordt beloond voor gedrag dat slecht is voor jezelf, de klant, de bank, de belastingbetaler en de economie in het algemeen. Hij vertelt er zelf over*:

De wereld van de City is amoreel. Dat betekent niet slecht of immoreel, maar wel dat goed en kwaad niet in de discussie voorkomen. Winst is het enige criterium, niet hoe je die boekt."

Het voorbeeld dat hij geeft is frappant en werpt een heel ander daglicht op het ontstaan van de crisis in Griekenland, die nu ook de euro bedreigt*:

Jaren geleden hebben bankiers Griekenland geadviseerd hoe het land met derivaten zijn schuldenlast kon verbergen. Daarna adviseerden hefboomfondsen hoe je munt kon slaan uit de chaos in Griekenland. Vandaag proberen zakenbankiers contracten binnen te halen bij Europese overheden voor het opruimen van de rotzooi.

*Bron: De Tijd

Bovendien voorkomt de verstrengeling van politiek en bankwezen - met veel politici die na hun politieke carrière vetbetaalde postjes bij banken binnenrijven - dat het systeem grondig wordt aangepakt en dat de financiële sector betrouwbaar wordt. De oorzaak van de crisis van 2008 is dus allesbehalve opgelost - integendeel...

MEER WETEN?

• Lees de column die Joris Luyendijk over dit onderwerp schreef
• Bekijk het interview met Joris Luyendijk bij Ter Zake
• Download een hoofdstuk van het boek